Nang bọc sữa hình thành do tắc nghẽn ống dẫn sữa gây ra một khối nang chứa sữa tồn đọng trong mô vú. Bệnh lý này rất hay gặp ở phụ nữ cho con bú, nhất là thời điểm cai sữa. Nang bọc sữa là một tổn thương lành tính, thường sẽ tự nhỏ lại và tiêu biến.
Tổng quan về nang sữa
– Nang bọc sữa (Galactocele hoặc Lactocele) là tổn thương vú lành tính hay gặp ở phụ nữ cho con bú, đặc biệt là vào thời điểm cai sữa.
– Biểu hiện lâm sàng của nang bọc sữa là khối sưng to nhưng không đau, không có dấu hiệu đỏ nóng, đây là một đặc điểm phân biệt với viêm hoặc áp xe vú. Tổn thương có thể đơn lẻ hoặc nhiều vị trí, một bên hoặc hai bên. Vị trí hay gặp của nang thường ở quanh núm vú. Biến chứng hay gặp là nang bọc sữa bội nhiễm và có thể diễn tiến thành ổ áp xe.
– Nang bọc sữa được hình thành do tắc nghẽn ống tuyến gây ra một khối nang chứa sữa tồn đọng trong mô vú. Sau các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, có thể chọc hút dịch nang ra để phân tích chính xác trong trường hợp cần thiết. Trên tiêu bản, các bác sĩ giải phẫu bệnh có thể thấy thành phần dịch bên trong của nang bọc sữa chủ yếu là dịch trắng và nhớt nếu nang mới hình thành hoặc chuyển hóa thành dạng dịch đặc hơn nếu là nang cũ. Đặc điểm sinh học của dịch nang chủ yếu là protein, mỡ và đường lactose.
Đặc điểm của nang sữa
Siêu âm
Hình ảnh siêu âm thường gặp một trong 3 dạng chính sau đây:
- Nang hoặc nhiều nang;
- Khối hỗn hợp nang và phần đặc;
- Khối đặc.
Tuy nhiên với phân tích đặc điểm mạch máu trên siêu âm doppler, dường như không thấy tín hiệu tưới máu bên trong nang bọc sữa, đây là đặc điểm giúp phân biệt khối đặc do u vú
Hình ảnh siêu âm nang bọc sữa
X quang tuyến vú
Nang bọc sữa biểu hiện khá đa dạng tùy vào lượng protein và mỡ cũng như độ đặc của dịch, dựa và các đặc điểm này, nang bọc sữa có thể có những hình thái sau:
- Giả u mỡ (pseudolipoma): do chứa nhiều thành phần mỡ, khối có tính chất thấu quang.
- Nang có mức dịch – mỡ (fat-fluid level within cyst): khi cùng hiện diện mỡ và dịch bên trong.
- Giả u mô thừa (pseudo hamartoma): khi nang chứa dịch sữa cũ và nước. Do sữa cũ có độ nhớt cao, khối sẽ có biểu hiện như một mô đặc trên nhũ ảnh.
